Roep om verandering in het Nederlandse zorgstelsel

Het Nederlandse zorgstelsel wordt gezien als een belangrijk voorbeeld voor andere Europese landen. Ons zorgstelsel is voor de zevende maal uitgeroepen tot best functionerende systeem in Europa in de Euro Health Consumer Index. Toch wordt de roep om verandering steeds groter. Zo is ons zorgstelsel na die in de Verenigde Staten ook de duurste ter wereld. Ook zijn er rapporten die aantonen dat ons zorgstelsel erg inefficiënt is. Om onze zorg betaalbaar te houden en effectiever te organiseren zijn grote veranderingen nodig. Value-Based Health Care is een concept om het hele zorgstelsel drastisch anders te organiseren.

Toevoegen van waarde voor de patiënt

Value-Based Health Care (VBHC) richt zich op het creëren van maximale waarde voor de patiënt tegen zo laag mogelijke zorgkosten. Je kunt het zien als een simpele rekensom: Patiëntwaarde = gezondheidsuitkomsten / kosten. Het transparant maken van de gezondheidsuitkomsten en de kosten is hierbij een belangrijk aspect. De behandelprikkel moet uit het gezondheidssysteem en het systeem moet gericht zijn op het toevoegen van waarde voor de patiënt.

Lees verder

Het begin van Value-Based Health Care

Het concept Value-Based Health Care werd bedacht door Michael E. Porter. In 2006 bracht hij samen met Elisabeth Olmsted Teisberg het boek “Redefining Health Care” uit. De kern van dit boek is dat het huidige gezondheidssysteem niet meer werkbaar is. Het systeem moet draaien om de patiënt en niet om zorginstellingen, zorgprofessionals of zorgverzekeraars. Alle onderdelen rondom de patiënt moeten bovendien goed met elkaar samenwerken. In het boek beschrijft hij hoe zorginstellingen hun strategie, taken en organisatie op een nieuwe manier kunnen organiseren om grote verbeteringen in de gezondheidszorg aan te brengen.

Het concept van VBHC bestaat uit 6 pijlers:

1. Organiseer de zorg rondom ziektebeelden, aandoeningen en patiëntgroepen
2. Meet uitkomsten en kosten per patiënt
3. Gebruik een gebundelde financiering die de hele zorgketen omvat
4. Lever zorg in een geïntegreerd netwerk
5. Vergroot het geografisch bereik van excellente zorgaanbieders
6. Zorg voor een overkoepelend ICT-systeem

Een zorginstelling moet het doel stellen om zich te willen richten op het creëren van waarde van zorg.

Om VBHC toe te passen binnen een zorginstelling is een structurele verandering in de organisatie nodig. Het belang van de patiënt moet op de eerste plaats komen. Ook moet de instelling het belang van meten onderkennen, zodat ze zich telkens kunnen blijven verbeteren en vooruit kunnen. Dit vergt sterk leiderschap en commitment van de hele organisatie. Het hele concept toepassen is lastig: het is complex, kost geld en vergt een grote organisatieverandering. De grootsheid hiervan kan afschrikkend werken. Als zorginstelling is het daarom belangrijk om klein te beginnen. Kies een aspect van het concept en begin daar klein mee. Hierdoor is het niet nodig om direct de hele organisatie te veranderen en kun je leren van de eerste implementatie.

Vraag meer informatie aan over de implementatie

De eerste VBHC resultaten zijn indrukwekkend

Nederland is één van de koplopers op het gebied van VBHC en er zijn al mooie voorbeelden van zorginstellingen die bepaalde aspecten toegepast hebben. Bijvoorbeeld door meer transparantie, een betere samenwerking, het verwijderen van de productieprikkel en afspraken te maken met zorgverzekeraars. De eerste resultaten zijn indrukwekkend: minder complicaties, sneller herstel, lagere zorgkosten, effectievere zorg en meer tevreden patiënten.

VBHC voor alle soorten zorginstellingen

Door de aandacht voor ziekenhuizen die dit begrip al toepassen in de praktijk, lijkt het wel alsof VBHC niet voor andere zorginstellingen gebruikt kan worden. Dit is een grote misvatting, VBHC werkt juist het beste als het toegepast wordt in de hele keten, in alle soorten zorginstellingen, zowel in cure als care en in alle lijnen van zorg.

Verandering is nodig

Darwin zei het al: “It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent that survives. It is the one that is the most adaptable to change.” Het is een feit dat het huidige zorgstelsel niet meer werkbaar is door te hoge kosten en te weinig te denken vanuit het perspectief van de patiënt. Value-Based Health Care kan veel problemen binnen ons huidige stelsel oplossen, omdat het zorgt voor betere zorguitkomsten, lagere kosten en meer tevreden patiënten.